Τι είναι ο σπλήνας
Ο σπλήνας είναι ένα όργανο γεμάτο αίμα που βρίσκεται στην άνω αριστερή κοιλιακή χώρα κάτω από τις αριστερές πλευρές. Είναι αποθήκη για τα ερυθρά αιμοσφαίρια και
περιέχει πολλά εξειδικευμένα λευκά αιμοσφαίρια που ονομάζονται «Μακροφάγα» που δρουν για να φιλτράρουν το αίμα. Ο σπλήνας απομακρύνει τα παλιά και κατεστραμμένα σωματίδια αίματος από την κυκλοφορία του αίματος. Ο σπλήνας βοηθά επίσης το σώμα να εντοπίσει και να σκοτώσει τα βακτήρια. Η λειτουργία του μπορεί να επηρεάσει τον αριθμό των ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων καθώς και των αιμοπεταλίων.
Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να αφαιρεθεί ο σπλήνας μου;
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί ο σπλήνας. Ακολουθεί μια λίστα με τις πιο κοινές αιτίες:
Αυτοάνοση θρομβοπενία πορφύρα (ITP):
Αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος. Σε αυτή η ασθένεια, ο αριθμός των αιμοπεταλίων του ασθενούς είναι χαμηλός επειδή το σώμα παράγει αντισώματα κατά των αιμοπεταλίων που προκαλούν την καταστροφή τους στον σπλήνα. Δεδομένου ότι τα αιμοπετάλια είναι κύτταρα του αίματος που βοηθούν στην πήξη του αίματος, οι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο αιμορραγίας. Η πρώτη γραμμή θεραπείας είναι ιατρική από εξειδικευμένο Αιματολόγο, αλλά όταν αυτό δεν είναι επιτυχές, μπορεί να χρειαστεί σπληνεκτομή που βελτιώνει τον αριθμό των αιμοπεταλίων στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων.
Αιμολυτική αναιμία:
Σε αυτή τη νόσο το σώμα παράγει αντισώματα στα ερυθρά αιμοσφαίρια τα οποία καταστρέφονται στη συνέχεια στο σπλήνα. Όταν η ιατρική θεραπεία αποτύχει, ορισμένοι ασθενείς θα χρειαστούν σπληνεκτομή προκειμένου να μειωθεί η ανάγκη για μετάγγιση.
Κληρονομικές (γενετικές) καταστάσεις:
Υπάρχουν αρκετές ασθένειες που επηρεάζουν το σχήμα των ερυθρών αιμοσφαιρίων όπως η σφαιροκυττάρωση, η δρεπανοκυτταρική νόσος ή η θαλασσαιμία. Σε αυτούς τους ασθενείς, ο σπλήνας αναγνωρίζει τα ερυθρά αιμοσφαίρια ως μη φυσιολογικά και μπορεί να τα καταστρέψει επιδεινώνοντας την αναιμία. Αυτή η κατάσταση μπορεί να χρειαστεί σπληνεκτομή για τη βελτίωση των συμπτωμάτων.
Κακοήθεια:
Σπάνια, ασθενείς με καρκίνο του αιμοποιητικού συστήματος, γνωστό ως λέμφωμα ή ορισμένοι τύποι λευχαιμίας, απαιτούν αφαίρεση του σπλήνα.
Άλλοι λόγοι:
Μερικές φορές η παροχή αίματος στη σπλήνα αποκλείεται (έμφρακτο) ή η σπληνική αρτηρία διογκώνεται επικίνδυνα (ανεύρυσμα). Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις ο σπλήνας πρέπει να αφαιρεθεί. Σπανίως, ο σπλήνας μπορεί να μολυνθεί και να σχηματίσει απόστημα που μπορεί να χρειαστεί σπληνεκτομή
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής σπληνεκτομής;
Τα μεμονωμένα αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη γενική κατάσταση και την υγεία σας, αλλά τα συνηθισμένα τα πλεονεκτήματα είναι:
- Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
- Μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο
- Ταχύτερη επιστροφή σε μια κανονική, στερεή διατροφή
- Γρηγορότερη επιστροφή στις συνήθεις δραστηριότητες
- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- Μικρότερη πιθανότητα μετεγχειρητικής κήλης
Είμαι κατάλληλος υποψήφιος για Λαπαροσκοπική Σπληνεκτομή;
Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να υποβληθούν σε λαπαροσκοπική σπληνεκτομή. Αν και η εμπειρία του Χειρουργού είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας για μια επιτυχημένη έκβαση, το μέγεθος του σπλήνα είναι ο καθοριστικός παράγοντας για να αποφασιστεί εάν η σπληνεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά.
Όταν το μέγεθος του σπλήνα είναι εξαιρετικά μεγάλο, είναι δύσκολο να γίνει η λαπαροσκοπική τεχνική. Μερικές φορές, ο εμβολισμός της σπληνικής αρτηρίας πριν από τη χειρουργική επέμβαση μπορεί να συρρικνώσει το σπλήνα για να επιτρέψει τη λαπαροσκοπική αφαίρεση. Όλα τα παραπάνω θα αξιολογηθούν από το Χειρουργό σας σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες (Αιματολόγος, Αγγειοχειρουργός, Επεμβατικός Ακτινολόγος) και θα σας εξηγηθούν αναλυτικά τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα καθώς και η προτεινόμενη προσέγγιση.
Τι προετοιμασία απαιτείται;
Εκτός του συνήθους προεγχειρητικού ελέγχου, θα γίνουν οι απαραίτητοι εμβολιασμοί (κατά πνευμονιόκοκκού, μηνιγγιτιδόκοκκού και αιμόφιλου) τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν από τη σπληνεκτομή. Έτσι θα μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος μεταγχειρητικής σοβαρής λοίμωξης. Μπορεί να χρειαστεί μετάγγιση αίματος ή/και προϊόντα αίματος όπως αιμοπετάλια ανάλογα με την κατάστασή σας.
Συνιστάται να κάνετε ντους το βράδυ πριν ή το πρωί της επέμβασης. Μετά τα μεσάνυχτα το βράδυ πριν από την επέμβαση, δεν πρέπει να φάτε ή να πιείτε τίποτα εκτός από φάρμακα που σας είπε ο χειρουργός σας ότι επιτρέπεται να πάρετε με μια γουλιά νερό το πρωί της χειρουργικής επέμβασης. Φάρμακα όπως ασπιρίνη, αντιπηκτικά, κλοπιδογρέλη, αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορεί να χρειαστεί να διακοπούν προσωρινά για αρκετές ημέρες. Είναι σημαντικό να διακόψετε το κάπνισμα και να φροντίστε για οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να χρειαστείτε στο σπίτι.
Πώς γίνεται η λαπαροσκοπική αφαίρεση του σπλήνα;
Χορηγείται γενική αναισθησία. Γίνονται 5 μικρές τομές 0.5-1cm και η κοιλιά σας θα φουσκώσει με διοξείδιο του άνθρακα για να δημιουργηθεί χώρος για την επέμβαση. Μια ειδική κάμερα τοποθετείται μέσα από μια από τις τομές και προβάλλει εικόνα των εσωτερικών οργάνων και του σπλήνα σε μια οθόνη. Τα χειρουργικά εργαλεία τοποθετούνται δια μέσου των άλλων τομών. Τα αγγεία του σπλήνα απολινώνονται (συρράπτονται) με ειδικά κλιπς και ο σπλήνας κινητοποιείται πλήρως ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί από μια μικρή τομή 5εκατοστών. Επίσης αναζητούνται επικουρικά σπληνίδια που υπάρχουν στο 15% των ασθενών.
Τι συμβαίνει εάν η επέμβαση δεν μπορεί να γίνει ή να ολοκληρωθεί λαπαροσκοπικά;
Σε μικρό αριθμό ασθενών η λαπαροσκοπική μέθοδος δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Παράγοντες που μπορεί να μην επιτρέψουν τη λαπαροσκοπική προσέγγιση είναι η παχυσαρκία, το ιστορικό προηγούμενης επέμβασης και συμφύσεων ή πολύ μεγάλο μέγεθος σπλήνα και αιμορραγίας κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Σε αυτή την περίπτωση γίνεται μετατροπή σε «ανοικτή επέμβαση» με μέση ή αριστερή πλάγια τομή
Η απόφαση για μετατροπή σε ανοικτή επέμβαση γίνεται αυστηρά με βάση την ασφάλεια του ασθενούς.
Τι μπορώ να περιμένω μετά από χειρουργική επέμβαση;
Θα παραμείνετε στο νοσοκομείο για μερικές ημέρες μέχρι να αναρρώσετε και να νιώσετε άνετα ώστε να πάτε στο σπίτι. Θα χρειαστείτε παυσίπονα για μερικές ημέρες ανάλογα με τις τομές και το επίπεδο του πόνου.
Στο σπίτι:
Συνήθως, μόλις επιστρέψετε στο σπίτι, μπορείτε να κινείστε ελεύθερα αλλά να αποφύγετε οποιαδήποτε βαριά δραστηριότητα για μερικές εβδομάδες. Μπορείτε να κάνετε ντους μετά από 48 ώρες.
Οδήγηση:
Ρωτήστε τον χειρουργό σας. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να συνεχίσουν την οδήγηση 7-14 ημέρες μετά από λαπαροσκοπική επέμβαση. Δεν πρέπει να παίρνετε ισχυρά παυσίπονα όταν οδηγείτε.
Διατροφή:
Δεν υπάρχει ειδικός περιορισμός.
Λειτουργία του εντέρου:
Είναι σύνηθες φαινόμενο η δυσκοιλιότητα μετά τη χειρουργική επέμβαση, ειδικά όταν παίρνετε οπιούχα παυσίπονα. Είναι σημαντικό να πίνετε άφθονο νερό και να λαμβάνετε αρκετές φυτικές ίνες στη διατροφή σας. Ο χειρουργός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει σχετικά με φάρμακα που θα βοηθήσουν τη λειτουργία του εντέρου μετεγχειρητικά. Ρωτήστε ή καλέστε τον χειρουργό σας πριν πάρετε καθαρτικό.
Τι επιπλοκές μπορεί να προκύψουν;
Οι επιπλοκές μετά από λαπαροσκοπική σπληνεκτομή είναι σπάνιες, αλλά θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας σχετικά με πιθανές επιπλοκές με βάση τη συγκεκριμένη περίπτωσή σας. Αυτές μπορεί να είναι: λοιμώξεις, πνευμονία, εσωτερική αιμορραγία ή Μόλυνση/συλλογή υγρού στο εσωτερικό της κοιλιάς στο σημείο όπου ήταν ο σπλήνας, αν και αυτές οι επιπλοκές είναι σπάνιες. Το πάγκρεας μπορεί τραυματιστεί κατά τη σπληνεκτομή. Προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν λίγους μήνες έως χρόνια αργότερα είναι η μετεγχειρητική κήλη ιδίως σε ανοικτή επέμβαση καθώς και η βαρειά λοίμωξη/σήψη λόγω της απουσίας του σπλήνα. Αυτή η επιπλοκή είναι επίσης σπάνια.
Η σοβαρή λοίμωξη/σήψη που συμβαίνει μετά τη σπληνεκτομή ονομάζεται OPSI ή Σοβαρή Λοίμωξη μετα Σπληνεκτομή. Το OPSI είναι αποτέλεσμα της μη ύπαρξης σπλήνας για την καταπολέμηση ορισμένων βακτηρίων. Ο εμβολιασμός πριν τη σπληνεκτομή και η χορήγηση αντιβιοτικών επί μακρού μετά τη σπληνεκτομή μειώνουν τον κίνδυνο αυτό. Είναι σημαντικό να ενημερώνεται όποιον ιατρό βλέπετε στο μέλλον ότι έχετε υποβληθεί σε σπληνεκτομή.
Πότε να καλέσετε τον γιατρό σας;
Φροντίστε να καλέσετε τον γιατρό ή τον χειρουργό σας εάν εμφανίσετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω:
- Επίμονος πυρετός πάνω 39ο C
- Πολύ χαμηλή πίεση
- Κοιλιακή διόγκωση
- Πόνος που δεν ανακουφίζεται με παυσίπονα
- Επίμονη ναυτία ή έμετος
- Ρίγοι
- Επίμονος βήχας ή δύσπνοια
- Που στις τομές
- Ερυθρότητα στις τομές σας που επιδεινώνεται ή μεγαλώνει